De Droom
Een ‘droombeeld’ van hoe groen en gezond voor mens en dier mogelijk uit zou kunnen pakken. We blikken terug vanuit het jaar 2030.
Terugblik op de wijk in 2030: Het vergroeningsplan voor de wijk is succesvol uitgepakt! Er kwamen veilige groene beschutte routes de wijk in voor kleine diersoorten vanuit het Raabos, de parken rond de vijvers, het parkje achterin, de strook langs de geluidsmuur en de weilanden. Door de goed beplante stukken aan elkaar te verbinden, in combinatie met de toegankelijke tuinen van bewoners, ontstond er een waardevol ‘groen lint’ door de wijk. Er werden een groot aantal ‘groene brinkjes’ aangelegd. Op de grasvelden liggen oude boomstammen bij elkaar in driehoekvorm. Hier omheen staan nieuw aangeplante bomen. Rondom de boomstammen, die op de velden liggen, groeit en bloeit van alles. Je kunt er fijn gaan zitten en een praatje maken met je buurtbewoners. En op de warme dagen zoemt het er van de insecten, rond de bloeiende vaste planten die je bij deze brinken vindt.
Kale borders, bermen en losse stroken langs de kopse kanten van de appartementencomplexen zijn aangeplant met waardevolle bomen, heesters en bloeiende vaste planten. Ook zien we dat huiseigenaren hun kale kopse kant van hun woning hebben laten begroeien met klimplanten. Ze hebben, via het aanvragen van een project bij groenbeheer en hulp gevonden in de wijk om dit gezamenlijk te kunnen onderhouden. Ze zijn ontzettend blij met de isolerende waarde en de mooie uitstraling die het met zich meebrengt.
Bestaande plantsoenen in de wijk, hebben een meer compacte en meer diverse aanplant gekregen om beschutting en voedsel te bieden voor vogels, insecten, amfibieën en kleine diersoorten. Maar ook de verschillende zitplekken en het spelen met hoge en lage gedeelten, geven het geheel een dynamische indruk. Bewoners onderhouden dit gezamenlijk door onderhoud uit te voeren op een vaste ‘groendag’ in de maand. Groenbeheer houdt een oogje in het zeil en is tevreden met de voortgang.
De elf aanwezige bushaltes in de wijk kregen een groen dak en er werden meer bomen, heesters en klimplanten bij geplaatst voor een meer beschut en groener karakter. De meeste bushaltes hebben een hoekbankje gekregen, waardoor ze wat knusser zijn geworden. Gebruikers van het busvervoer kijken nu wat meer in elkaars richting, waardoor er wat eerder interactie ontstaat dan voorheen. We zien dat het ook gebruikt wordt door bewoners om er even een praatje te maken met elkaar en ook jongeren maken er graag gebruik van.
De vele groene daken op bedrijven, appartementen, woningen en schuurtjes geven, naast de klimaatadaptieve aanpassingen, de wijk ook van bovenaf een prachtig beeld. In 2023 werden de plannen voor de daken van het bedrijventerrein en op het winkelcentrum een grootschalig zonnepanelenproject gestart. Met de aanvang van dit project, voelden veel ondernemers van de wijk dat zij graag nog iets meer wilden doen voor verbetering naar een duurzamere zet in hun bedrijfsvoering. De presentatie in het voorjaar van 2024 van de werkgroep Kerkelanden Groent, bij een meeting van Ondernemersvereniging Zuid-West, kwam dan ook op een goed moment. De vereniging blijkt graag mee te willen denken in groene en duurzame aanpassingen op het bedrijventerrein. De plantsoenen bij de bedrijven zijn afgelopen jaren aangevuld met veel nieuwe waardevolle aanplant. Door veel bedrijven is een afkoppeling gemaakt van het regenwater gemaakt. Via een bewateringssysteem wordt de nieuwe aanplant bij de bedrijven bewaterd en gaat overtollig water via de verschillende wadi’s de bodem in. Op een aantal plekken zijn wat poelen ontstaan, mede door de afgraving en verhoging van wat stukken tussenliggend terrein. Rondom deze wadi-poelen is meer aanplant geplaatst en weten vogels, amfibieën en insecten dit onderdeel van dit ‘groene lint’ goed te vinden. Er wordt gefluisterd dat er weer ringslangen gespot zijn. Hier lag een wens van onze stadsecoloog. Het voormalige ‘Slangenpad’ staat hiermee weer op de kaart. Het stuk van Het Voetstappenpad dat door Kerkelanden loopt is aangepakt met een nieuwe eigentijdse beleving. Bij ieder betonnen paaltje met de witte voetafdruk, vind je een stoeptegel met een QR-code. Als je als wandelaar deze code scant, kom je op een pagina met bijzondere anekdotes over achtergrond en geschiedenis van de wijk.
De kinderen van de twee scholen De Wijde Blik en De Augustinusschool hebben een bijzondere speurtocht gemaakt voor de jeugd. Het deel van het voetstappenpad in Kerkelanden nu niet niet meer “het meest saaie gedeelte van het pad”, zoals het destijds beoordeeld werd. Ook wordt door de jeugd een aantal geo-caches onderhouden. Zo volgen wandelaars een mooie route langs de verschillende groene brinkjes in de wijk.
Door middel van een tunnel kunnen kleine diersoorten zich op een aantal plaatsen veilig tussen het Raabos en de wijk verplaatsen. Deze tunnels zorgen in de wijk ook voor het afremmen van de verkeerssnelheid. Daar lag een wens van de bewoners; het afremmen van de snelheid op de ringwegen Kerkelandenlaan en Kloosterlaan voor een veiligere wijk voor jong en oud. Dieren maken voornamelijk in het donker gebruik van de tunnels. Ze weten de wadi’s in de wijk goed te vinden.
Bij de scholen en de appartementen wordt het water afgetapt en in waterreservoirs opgevangen. Deels ondergronds met een overloop naar de diverse wadi’s. De woningbouwcorporaties maakten in 2024 een klimaatadaptief plan voor afkoppelingen van het regenwater in de wijk.
Bij de appartementen zijn tuinen ontstaan die gezamenlijk onderhouden worden op de maandelijkse groendagen. Er zijn prachtige ‘natuurinclusieve’ tuinen voor ontworpen. Op de georganiseerde ‘groendagen’ komen bewoners samen om de handen uit de mouwen te steken en het groen gezamenlijk te onderhouden. Op de website van Kerkelanden Groent kunnen bewoners de agenda vinden en zich inschrijven voor de projecten.
Bewoners maken dankbaar gebruik van het water uit de reservoirs in de openbare ruimtes om plantenborders van water te voorzien in periodes van droogte. De overloop van het hemelwaterafvoer gaat via wadi’s de bodem in waardoor het uitdrogen van de bovenste laag van de kwetsbare bodem tegengegaan wordt. Er is ecologisch onderzoek gedaan naar de bodem en de meest kwetsbare gebieden hebben extra aandacht gekregen om de bodem minder uit te laten drogen.
De wadi’s zijn aangeplant met speciale aanplant die het goed doet in een nat-droog gebied. De stadsecoloog heeft een mooi plan tot uitvoering weten te brengen. Regelmatig zien we mensen een kijkje nemen, want nergens in Hilversum zijn zoveel wadi’s bij elkaar te vinden. Er is een leuke route langs de locaties voor gemaakt die online aangeboden wordt. Hier en daar kun je er een bordje over vinden met QR-code naar meer informatie online. Ook vanuit andere gemeenten is er veel aandacht voor deze bijzondere groene wijk Kerkelanden.
De gemeente heeft bewoners meer ruimte voor inspraak gegeven om mooie plannen rond eigen huis en in de straat met andere bewoners op te pakken. Er zijn, met hulp van Versa, bewonersverenigingen opgezet per hofje of straat voor dit plan en er zijn heel veel meters groen ‘geadopteerd’ door bewoners.
Door de hele wijk zijn de 300 boomspiegels vergroend die in kaart gebracht zijn en met waardevolle vaste aanplant, bloembollen en bloeiende eenjarigen verrijkt. Veel boomspiegels zijn afgelopen jaren wat vergroot en echte biodiverse tuintjes geworden. Dit initiatief spoorde een groot aantal wandelaars aan om ook goede aanpassingen te gaan doen in hun eigen tuin.
In de openbare ruimte zijn ook veel geveltuinen te vinden. Bewoners weten de weg naar inheemse kwekerij Kas & Co goed te vinden.
Heel veel stukken grasland zijn ingezaaid met inheems zaad en op de meeste plekken wordt minimaal én gefaseerd gemaaid. De 2m strook voor de honden wordt goed bijgehouden en kort gemaaid door de gemeente.
Langs de velden, langs de randen van de wijk, zijn heel veel nieuwe bomen en struiken geplaatst. In 2024, het jaar van 600 jaar Hilversum, werden er flink wat bomen, heesters en heel veel m2 ingezaaid grasveld, via een subsidieplan van de gemeente, in de wijk aangeplant. De hele wijk lijkt tussen mei en november in bloei te staan.
Bij jeugdcentrum de Keet aan de Kloosterlaan is een open, maar overdekt stuk gerealiseerd waar jeugd graag samenkomt. Een beschutte plek om ook in de avond te ‘chillen’. De Keet is op een aantal avonden open voor jeugd en er worden leuke activiteiten georganiseerd op gebied van sport- en- spel. In het erbij gelegen veld is ook een groen brinkje te vinden waar kinderen kunnen spelen en waar bewoners kunnen samenkomen in het groen.
Ook vinden we bij De Keet een outdoor fitness zone waar jong en oud graag gebruik van maakt. Doordeweeks maken verschillende sportgroepjes dankbaar gebruik van alle faciliteiten. Je kunt er drinkwater tappen via een drukknop. Realisatie van het sportplein is tot stand gekomen met financiële hulp vanuit lokale ondernemersverenigingen.
Bij de jeu de boule baan aan het Spinozahof, worden door Versa Welzijn, samen met bewoners, activiteiten geïnitieerd. Iedere maand is er een vaste dag voor ouderen om daar samen te komen en gezamenlijk een balletje op de gooien.
Versa Welzijn heeft sowieso niet stilgezeten voor de bewoners van de wijk. Op elke donderdag is er een buiten-activiteit voor deze groep georganiseerd, waardoor ze meer buiten komen en een stuk minder eenzaam zijn. Ook worden ze meer betrokken bij de diverse buurtverenigingen, de groenprojecten en voelen zij zich veiliger op straat en nabij het winkelcentrum. Bij de moestuin die we tussen de scholen in vinden, is het in het weekend en op warme avonden lekker druk met kinderen, ouders en ouderen uit de wijk die graag een handje meehelpen. UrbanFarming heeft een mooi plan opgesteld waardoor het tot een vruchtbaar succes geworden is. De vrouwen kookgroep van De Koepel is nauw betrokken en gebruikt groente en kruiden voor de gerechten die zij voor ouderen maken. Het regenwater van de scholen is afgekoppeld en bij de Augustinusschool is zelfs een ondergronds reservoir gerealiseerd waar een pomp op aangesloten is bij de moestuin. Voor de ‘overloop’ is bij beide scholen een prachtige wadi gemaakt door de scholen zelf. Wat een leven heeft dit gebracht. Dieren weten deze drinkplaatsen ook goed te vinden. Buiten schooltijd zien we hier ook veel kinderen spelen. Versa Welzijn en Urban Farming hebben een vaste poel jeugd samengesteld die gezamenlijk meedraait de grote moestuin te onderhouden. De jongeren nemen aan het eind van deze momenten vaak een eetbare verrassing mee naar huis. Ze voelen zich betrokken bij de activiteiten van deze bijzondere tuin en zijn minder aan het klieren in de wijk dan voorheen. Over vruchtbaar gesproken; het fruitboomgaardje met inheemse soorten waardevolle boompjes waar je ook een voedselbos vindt voor mens en dier geeft een extra dimensie in de wijk. Dit jaar vieren we het eerste oogstfeest, dat vanaf nu een jaarlijkse happening gaat worden.
Ten noorden van het voetbalveld dan ten westen van de Erasmuslaan ligt, is mede met hulp van ecologen een prachtige natuur experience gemaakt. Een eco kathedraal. Een bijzondere plek om in elk seizoen een kijkje te gaan nemen, want naast dat je er wat kruiden kunt knippen, staan in elk seizoen bloemen in bloei. Een plekje waar je graag even naartoe wandelt en een praatje maakt met anderen. Dit bijzondere bouwwerk is samengesteld met gerecycled materiaal uit de wijk. Het heeft een grote omvang en gaat een eindje de hoogte in. Een vaste groep bewoners helpt een handje mee om het gezond en mooi te houden. Water wordt betrokken uit opvang water van de Erasmusflat. Voor de overloop is ook hier een prachtige wadi aangelegd. Een walhalla voor mens en dier. Je ziet jonge biologen ontstaan door de interesse van zoveel biodiversiteit in de wijk. Bewoners uit migratielanden vinden elkaar bij de verschillende nieuwe (moes)tuinen die de wijk rijk is.
Bij winkelcentrum Kerkelanden zijn bijzondere groene toegangspoorten gerealiseerd. Aan beide kanten zijn groene brinkjes gemaakt om even te kunnen zitten.
Waar de bestrating eruit genomen kon worden is dat gedaan. Het is er veel koeler in de zomers dan voorheen en ook hier wordt het water weer opgevangen om terug te geven aan de natuur. Er is een outdoor horecaplein gekomen waar goed gebruik van gemaakt wordt. Ook kun je er in de avonden een drankje doen. Hiermee is een grote behoefte vanuit de bewoners ingevuld.
Het zaad dat in de herfst van 2023 verstrekt is aan alle huishoudens van Kerkelanden en aan de leerlingen op de scholen, heeft ook zijn vruchten afgeworpen: de hele wijk staat in bloei. Insecten, amfibieën, vogels en andere kleine zoogdieren weten de wijk heel goed te vinden.
Je ziet bewoners genieten van hun groene wijk. Zowel fietsend, wandelend, sportend in de outdoor fitness zone als ook de levendigheid die ontstaan is bij de groene brinken en het winkelcentrum.
